75ste herdenking van de bevrijding 1944-2019

Knokke 1 november 1944: Een brencarrier en 'Achilles-tanks' in de Lippenslaan

1 November 1944 was een memorabele dag voor Knokke. Canadese tanks reden Knokke binnen. Knokke was vrij! Brussel was a! bevrijd op 3 september, Antwerpen op 4 september en Brugge op 11 september. Het Belgisch grondgebied was vrijwel helemaal door de geallieerden bevrijd, buiten een stukje West- Vlaanderen. Na 4 jaar bezetting kon men eindelijk de Belgische driekleur aan de balkons laten wapperen.

Na de landing van de geallieerden op 6 juni 1944 kregen de Canadezen de taak de kusthavens te zuiveren. Na hevige gevechten bereikten ze de Belgische grens op 7 september en trokken door West- en Oost- Vlaanderen. Te Moerbruge (8-12 sept.) stootten ze op een eerste weerstand van de Duitsers. Bij ' 't Molentje' bij Moerkerke (13-14 sept.) kwam de opmars tot stilstand. Ondertussen had het 15de Duitse Leger zich kunnen terugtrekken en de Schelde oversteken. De twee kanalen vormden in september 1944 de grens tussen bezet en bevrijd gebied.

De Legerleiding zag zich genoodzaakt een schijnaanval te lanceren met amfibievoertuigen. Van Terneuzen uit landden de infanterie bij de Thomas- en Paulinapolder (9 okt.) tussen Hoofdplaat en Biervliet. Terzelfder tijd werd druk gezet het Leopoldkanaal te dwarsen in de buurt van Eede ( 6-8 okt.).

Drie weken lang werd gestreden in overstroomde polders en langs gevaarlijke dijken. De 9de en 8ste Infanterie Brigade baanden zich een weg door West-Zeeuws-Vlaanderen met heel wat verliezen en bereikten op 31 oktober Retranchement. Na het leggen van een baileybrug rukten de tanks het laatste stukje bezet België binnen.

Bijgestaan door de plaatselijke Weerstand werd de Duitse plaatscommandant ingerekend. De Duitse generaal Knut Eberding werd door de Canadezen gevangengenomen in de stelling 'Binnenhof'.

De bevolking kwam massaal op straat en was in een euforie om de bevrijders te verwelkomen. Knokkenaars, Heistenaars (waren verplicht geëvacueerd naar Knokke eind oktober) verbleven in Knokke alsook vele Sluizenaars (het centrum van Sluis was gebombardeerd met vele burgerslachtoffers).

Op 1 en 2 november werd Duinbergen en Heist en een deel van Zeebrugge gezuiverd. Operatie 'Switch Back' was achter de rug.

Op 1 november 1945 werd de lste herdenking gevierd van de bevrijding. De regimenten die nog in Noord- Nederland en Duitsland verbleven werden uitgenodigd voor de vieringen. Een groot feest, een parade en een bloemenhulde stonden op het programma. Ter ere van de bevrijders werd het 'Canada square' bij het Casino plechtig ingehuldigd in aanwezigheid van tal van Canadese officieren. Een 'Pipes Band' luisterde de plechtigheden op.

Knokke gedurende de bezetting. Foto's, stiekem genomen door een burger, ter hoogte van het Maurice Lippensplein en de Lippenslaan

Onder: Een Duitse soldaat stapt voorbij 'Hotel du Cygne' bij de Smedenstraat.

Versperringen op de dijk ter hoogte van het Albertplein - Een antitankgracht op het Albertplein.

1945: Engelse militairen oefenen voor een parade op het Verweeplein

Canadese bevrijdingsmars

Gerard Adriaenssens tijdens een toespraak op het stadhuis.
Zittend: schepen Danny Lannoy, senator Manu Desutter, schepen Betty Vandecasteele, vaandeldrager Lucien Van Massenhove

De banden met Canada bleven bestaan. In 1972 werd de heemkundige kring 'Cnocke is hier' opgericht. Toenmalig bestuurslid Gerard Adriaenssens kwam op het idee een mars te organiseren van Hoofdplaat naar Knokke in de voetsporen van de bevrijders. Gaspar Warnier en Danny Lannoy zorgden voor de opvang van de Canadese gasten en protocollaire functies.

Dit jaar grijpt de 46ste Canadese Bevrijdingsmars plaats uitgegroeid tot een Canadese Tweedaagse m.m.v. de plaatselijke wandelclub 'Noordzee Boys' en de gemeentebesturen van Knokke-Heist en Sluis. Danny Lannoy en Dirk Overstraete staan nog steeds in, namens het organiserend comité, voor de programmatie. Deze sportieve manifestatie met historische achtergrond is een unieke gebeurtenis waar nog steeds duizenden wandelaars aan deel nemen.

Knokke-Heist is ook de enige locatie (in de wereld) waar ieder jaar meer dan 1000 Canadese 'Maple Leaf' vlaggen hangen in het novemberweekend, een initiatief van Danny Jones van het 'For Freedom museum'.

 

1976: 'Vreedzaam' wandelen langs dijken en polders (3de Canadese Bevrijdingsmars)

Het Canadees militair Engineer peleton o.l.v. officier Paul Specht bij de hoeve 'De Grote Stelle' van Adriaenssens